dla studentów informatyki (3 rok, inż.)

Przed rozpoczęciem zajęć proszę zapoznać się z całością tej strony.

Organizacja zajęć

Celem tego kursu jest projektowanie, implementacja i testowanie relacyjnej bazy danych i związanej z nią desktopowej lub mobilnej aplikacji, nie będącej aplikacją webową. W ramach projektowania i testowania należy korzystać z wiedzy zdobywanej na laboratoriach z Inżynierii Oprogramowania.

Zadania te wykonywane są w 3-osobowych zespołach, które same ustalają sobie sposób współpracy i podział zadań, zgodnie z umieszczonym niżej planem zajęć. Skład zespołu zostanie wylosowany podczas pierwszych zajęć.

Zajęcia mają postać dobrowolnych konsultacji z nauczycielem. Przynajmniej 1 raz na każdy etap zajęć trzeba być na zajęciach. Większa nieobecność na zajęciach może prowadzić do niezaliczenia kursu.

Poniżej znajdują się m.in.: plan zajęć (czyli co i do kiedy należy wykonać), przykładowe tematy projektów, wymagania dotyczące zawartości i oddawania sprawozdań oraz sposób oceniania.

Plan zajęć

Prace nad projektem podzielone są na 3 etapy.

• wstęp (tydzień 1):
  1. Utworzenie składu zespołu projektowego.
  2. Propozycja tematu projektu (wymaga akceptacji).
• 1 etap (tygodnie 1–3): Specyfikacja wymagań:
  1. Opracowanie wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych dla bazy i aplikacji bazodanowej, czyli co (wymagania funkcjonalne) i jak (wymagania niefunkcjonalne) ma ona robić, oraz dla kogo (użytkownicy).
  2. Specyfikacja wymagań funkcjonalnych i realizujących je procesów biznesowych przy pomocy diagramu przypadków użycia i tekstowych opisów wszystkich przypadków użycia (scenariusze funkcjonowania aplikacji bazodanowej).
• 2 etap (tygodnie 4–8): Projekt, implementacja i testy bazy danych:
  1. Identyfikacja encji (danych przechowywanych w bazie) na podstawie analizy scenariuszy funkcjonowania aplikacji bazodanowej. Encja będzie też nazwą przyszłej tabeli.
  2. Sformułowanie wymagań dotyczących dostępu do bazy i jej zawartości (który użytkownik, na której tabeli, jakie operacje może wykonywać: wstawianie, modyfikacja usuwanie i wyszukiwanie).
  3. Opracowanie diagramu konceptualnego modelu bazy w 3. postaci normalnej:
     1. 1. postać normalna:
        1. każda kolumna przechowuje atomową wartość,
        2. min. jedna z kolumn zawiera klucze główne.
     2. 2. postać normalna:
        1. j.w.
        2. każda kolumna zależy od całego klucza, a nie tylko jego części.
     3. 3 postać normalna:
        1. j.w.
        2. żadna kolumna niekluczowa nie jest zależna od innej kolumny niekluczowej.
  4. Opracowanie diagramu fizycznego modelu bazy (dostosowanego do wybranego serwera bazy danych), na podstawie konceptualnego modelu i utworzenie skryptu SQL definiującego tę bazę, zawierającego m.in.:
     1. Zdefiniowanie użytkowników bazy danych i nadanie im odpowiednich uprawnień.
     2. Zdefiniowanie typów kolumn zgodnie z wymaganiami serwera.
     3. Ustawienie odpowiednich kolumn jako unikalne i/lub opcjonalne.
     4. Zdefiniowanie kluczy głównych i obcych dla powiązania tabel.
     5. Zdefiniowanie zachowania bazy w przypadku modyfikacji i usuwania danych w powiązanych tabelach, z wykorzystaniem wyzwalaczy.
     6. Zdefiniowanie procedur i/lub funkcji dostępu do danych (automatyzacja i bezpieczeństwo wykonywania zapytań na bazie przez aplikację bazodanową).
     7. Wykorzystanie innych możliwości wybranego systemu zarządzania bazą (opcjonalnie).
  5. Wdrożenie bazy i przetestowanie jej (przy pomocy odpowiednich narzędzi, ewentualnie „ręcznie”; głównie testy jednostkowe), w tym sprawdzenie:
     1. integralności semantycznej (czy dane mają właściwy typ, rozmiar, format itp.);
     2. integralności encji (czy tabele mają unikalne i niepuste klucze główne);
     3. integralności referencji (czy wartości kluczy obcych są puste lub odpowiadają odpowiednim kluczom głównym z powiązanymi tabelami).
• 3 etap (tygodnie 9–14): Projekt, implementacja i testy aplikacji bazodanowej:
  1. Opracowanie makiety interfejsu graficznego aplikacji bazodanowej na podstawie scenariuszy funkcjonowania aplikacji bazodanowej i struktury bazy: szkic pokazujący krok po kroku jak będzie wyglądać i zachowywać się ta aplikacja na skutek działań jej użytkownika.
  2. Opracowanie diagramów czynności dla scenariuszy realizacji przypadków użycia: algorytm funkcjonowania aplikacji bazodanowej.
  3. Opracowanie diagramu klas: klasy i ich powiązania w aplikacji bazodanowej. Zastosowanie podziału na warstwy: modelu (szczegółowo), kontrolera/prezentera (szczegółowo) i widoku (przynajmniej szkicowo).
  4. Wykonanie i wdrożenie desktopowej lub mobilnej (nie webowej) aplikacji użytkownika dla wykonanej wcześniej bazy danych.
  5. Przetestowanie aplikacji bazodanowej (przy pomocy odpowiednich narzędzi, ewentualnie „ręcznie”; głównie testy funkcjonalne), w tym sprawdzenie:
     1. intuicyjności i idioto-odporności działania aplikacji,
     2. zgodności działania aplikacji ze scenariuszami jej funkcjonowania,
     3. wpływu aplikacji bazodanowej na zachowanie integralności i bezpieczeństwa bazy danych.
• zakończenie (tydzień 15):
  1. Oddanie raportu (1 plik pdf) z wszystkich etapów realizacji projektu w ich ostatecznej wersji.
  2. Prezentacja ukończonej bazy i aplikacji bazodanowej, jeśli nie było tego wcześniej.
  3. Wystawienie oceny końcowej.

Tematy projektów

Przydatne strony

• Entity Relationship Diagram (ERD) – przykłady
• UML Diagrams – przykłady
• Język UML – diagramy zachowań
• Język UML – diagramy struktury
• Język UML – modelowanie systemu informatycznego

Sprawozdania

Każdy etap zajęć kończy się oddaniem sprawozdania z tego etapu, a zakończenie semestru – oddaniem połączonego sprawozdania ze wszystkich etapów, po ich ewentualnym poprawieniu lub uzupełnieniu.

Sprawozdanie ma być w pliku pdf, w którym należy umieścić to, co wykonano w ramach danego etapu (lub całego kursu, w sprawozdaniu końcowym). W szczególności:

• dla projektu bazy lub aplikacji – opisy słowne, diagramy, rysunki itp.;
• dla implementacji bazy – sposób jej wdrożenia i cały jej kod SQL z wyjaśnieniem przykładowych fragmentów;
• dla implementacji aplikacji – sposób jej wykonania, wybrane fragmenty jej kodu z wyjaśnieniem i ilustracje pokazujące jej działanie;
• dla testów bazy lub aplikacji – sposób jej testowania i opisy lub kod przykładowych testów.

Najpóźniej ostatniego dnia każdego etapu, w czasie zajęć, przynajmniej 1 student z zespołu projektowego musi przyjść na zajęcia w celu omówienia pracy wykonanej w danym etapie. Wcześniej sprawozdanie z tego etapu należy przesłać mailem.

Oceny

Studenci otrzymują jedną lub kilka ocen za prace wykonane w każdym etapie. Podstawą oceny jest sprawozdanie i pokazanie działania bazy/aplikacji. Ocenę tę można poprawić w ciągu tygodnia po jej otrzymaniu, na maksymalnie 4,5 (mogą być wyjątki).

Studenci dowiadują się o ocenach podczas zajęć, na których je otrzymują. W razie potrzeby informacja te może być przekazana mailowo.

Oceny z 1. etapu są za: 1) określenie wymagań systemu informatycznego.
Oceny z 2. etapu są za: 1) model konceptualny bazy, 2) model fizyczny bazy, 3) kod SQL bazy i jego kompletność, 4) wyzwalacze, procedury, funkcje i dodatkowe elementy kodu SQL bazy, 5) testy bazy.
Oceny z 3. etapu są za: 1) makieta interfejsu graficznego aplikacji, 2) diagramy czynności zachowania aplikacji, 3) diagramy klas struktury aplikacji, 4) testy aplikacji.

Za oddanie sprawozdania po terminie ocena jest obniżana o 1 stopień.

Ocena końcowa to średnia wszystkich cząstkowych ocen.